Ο κος. Θυμός και η κα. Επιθετικότητα  είναι έντονα συναισθήματα τα οποία πραγματικά μπορούν να καταβάλουν τα παιδιά. Ακόμη και έμπειροι δάσκαλοι συχνά δυσκολεύονται να αντιδράσουν κατάλληλα, ιδιαίτερα σε κρίσιμες καταστάσεις, όταν είναι δύσκολο ακόμη και να κατορθώσει κανείς να τραβήξει την προσοχή ενός παιδιού.
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να επιδιώξει κάποιος, σε μία τέτοια περίπτωση, είναι να προσπαθήσει να κατευνάσει την οργή και το θυμό ενός παιδιού και ύστερα να συζητήσει τα βαθύτερα αίτια του προβλήματος που το οδήγησε στο σημείο αυτό.

Για πολλά παιδιά είναι απελευθερωτικό να βιώνουν το γεγονός πως όλοι μας λίγο ή πολύ πότε-πότε θυμώνουμε και πως μία τέτοια αντίδραση είναι φυσιολογική και επιτρεπτή. Αυτό που πρέπει να καταλάβουν είναι πως κανείς οφείλει να βρει έναν αποδεκτό τρόπο να εκφράζει το θυμό του κάθε φορά, χωρίς να πληγώνει τους ανθρώπους που βρίσκονται γύρω του.

Ο στόχος των τεχνικών αυτών είναι να εκτονωθεί η επιθετικότητα και να εξασκηθεί το παιδί σε λογικές μεθόδους με τη βοήθεια των οποίων θα μπορεί να διαχειρίζεται τα έντονα και αρνητικά συναισθήματά του. Κάθε οικογένεια ή ομάδα πρέπει να έχει ένα Κουτί Θυμού μέσα στο οποίο θα υπάρχουν ένα μαξιλάρι, μία εφημερίδα, πλαστελίνη ή μια πετσέτα.

Χαλαρωτικό Διάλειμμα Τα παιδιά που βρίσκονται εκτός εαυτού εξαιτίας του θυμού τους είναι εξαιρετικά βοηθητικό να τα μεταφέρετε σε ένα άλλο δωμάτιο για δύο ή τρία λεπτά, όπου δεν έχουν τη δυνατότητα να κάνουν κακό στον εαυτό τους ή σε όσους βρίσκονται γύρω τους. Μείνετε μαζί με το παιδί και, αν είναι εφικτό, αγκαλιάστε το και με πολύ ήρεμη φωνή προσπαθήστε να του εξηγήσετε πως καταλαβαίνετε την οργή του και πως σίγουρα θα μπορέσετε να βρείτε μία λύση. Η αντίδρασή σας αυτή είναι πιθανό να λειτουργήσει ως γέφυρα για μία άλλη άσκηση θυμού ή ως μέσο για να επιστρέψετε στην οικογένεια ή στην υπόλοιπη ομάδα.

το Μαξιλάρι Θυμού είναι ένα αντικείμενο πολύ χρήσιμο πάνω στο οποίο ένα παιδί μπορεί να διοχετεύσει το θυμό του. Μπορεί να το χτυπήσει, να το ζουλήξει, να το βρίσει ή να τον φωνάξει, να το πετάξει στον τοίχο ή να χοροπηδήσει πάνω του μέχρι που να νιώσει καλύτερα. Μετά από αυτό μπορεί να το χρησιμοποιήσει για να κουλουριαστεί πάνω του και να χαλαρώσει.

Μπάλα Θυμού Μία εφημερίδα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ραβδί που εκτοξεύει φως. Μπορεί, επίσης, κανείς να τη σκίσει, να την κομματιάσει, να την τσαλακώσει κάνοντας θόρυβο, να την πατήσει ή να την κάνει κουβάρι, μέχρι που να σχηματιστεί μία μικρή μπάλα, μία «μπάλα θυμού» που κανείς μπορεί να την πετάξει όπου θέλει χωρίς να προκαλέσει καμία ζημιά, έστω κι αν κατά λάθος χτυπήσει κάποιον στο πρόσωπο. Στα πλαίσια μίας ομάδας η δραστηριότητα αυτή μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε πόλεμο με μπάλες από εφημερίδες, κάτι το οποίο, με τη σειρά του, είναι πιθανό να εξελιχθεί σε παιχνίδι με κανόνες, αφού πρώτα τα παιδιά εξασκηθούν σε ένα συγκεκριμένο στόχο: κάποιο συγκεκριμένο σημείο του τοίχου ή ένα κουτί από παιχνίδι στο πάτωμα ή κάποιο ελαφρύ αντικείμενο που βρίσκεται πάνω στο τραπέζι. Μέχρι η δραστηριότητα αυτή να λάβει τέλος, η οργή των παιδιών έχει συνήθως ξεθυμάνει.

Το Άγριο Λιοντάρι Τα παιχνίδια ρόλων ταιριάζουν πάρα πολύ σε παιδιά μικρότερης ηλικίας. Το παιδί υποδύεται ένα θυμωμένο άγριο λιοντάρι. Το λιοντάρι μπορεί να τρέξει γύρω-γύρω και από τοίχο σε τοίχο, να πηδήξει πάνω στον καναπέ, να συρθεί και φυσικά, να βρυχηθεί, να μουγκρίσει, να δείξει τα γαμψά του νύχια και τα κοφτερά του δόντια. Ο μόνος όρος του παιχνιδιού αυτού είναι κανείς από όσους βρίσκονται γύρω του να μην υποστεί την επιθετικότητα του λιονταριού.

Ο Οργισμένος Πύραυλος Η άσκηση αυτή μπορεί να γίνει είτε με ένα παιδί είτε με ομάδα. Σε μία έντονη κατάσταση θυμού και οργής, ο γονιός/κηδεμόνας ή ο δάσκαλος ζητά από τα παιδιά να χτυπήσουν τους μηρούς τους, όλο και πιο δυνατά κάθε φορά, και την ίδια στιγμή να χτυπούν τα πόδια τους στο πάτωμα με όση περισσότερη δύναμη μπορούν. Με τον τρόπο αυτό ο πύραυλος ετοιμάζεται για να απογειωθεί. Όταν πια είναι έτοιμος να απογειωθεί, τα παιδιά σηκώνουν τα χέρια τους όσο πιο ψηλά μπορούν, και με δυνατή φωνή στέλνουν τον πύραυλο στο διάστημα. Τις περισσότερες φορές ο θυμός και η οργή τους απογειώνονται μαζί με τον πύραυλό τους.

Η Κουβέρτα που τα Αφήνει Όλα Έξω μπορεί να λειτουργήσει ως μέσο ώστε μία οικογένεια ή μία ομάδα να απελευθερώσει την ένταση που πιθανόν την έχει καταβάλει. Όλοι εκτός από το άτομο εκείνο που ηγείται της ομάδας ή τον κηδεμόνα (ή τον εκπαιδευτικό), κάθονται στο πάτωμα σχηματίζοντας κύκλο με τα πόδια τους απλωμένα μπροστά. Χρησιμοποιώντας μία κουβέρτα (σεντόνι, τραπεζομάντιλο ή παλιά κουρτίνα) τα παιδιά καλύπτουν τα πόδια τους, ενώ την ίδια στιγμή κρατούν, καθένα από το σημείο στο οποίο βρίσκεται, την κουβέρτα σφιχτά με τα χέρια του. Ο κηδεμόνας (ή ο εκπαιδευτικός) δίνει το σήμα και όλα τα παιδιά κρύβουν το κεφάλι τους κάτω από την κουβέρτα. Αμέσως μετά δίνει δεύτερο σήμα και όλα τα παιδιά είναι ελεύθερα να «εκφραστούν» κάτω από την κουβέρτα με φωνές, κραυγές, βρισιές ή οποιαδήποτε επιφωνήματα και φράσεις! Αυτό μπορεί να επαναληφθεί αρκετές φορές, ενώ μπορεί να συμμετέχει ακόμη και αυτός που ηγείται της ομάδας ή ο κηδεμόνας (ή ο εκπαιδευτικός). Όλα όσα λέγονται κάτω από την κουβέρτα παραμένουν μυστικά.

Σε μια κοινωνία που όλο και περισσότερο αναδεικνύει τον ατομισμό του ανθρώπου ως το ζητούμενο στη ζωή, εσείς θα πρέπει να κάνετε σαφές στο παιδί ότι το ομαδικό πνεύμα είναι αρετή. Δείτε κάποιους ενδεικτικούς τρόπους για να το καταφέρετε:

• Να ζητάτε τη βοήθεια του παιδιού σε κάποιες απλές δουλειές του σπιτιού Δεν είναι τόσο ότι θα έχετε επί της ουσίας βοήθεια, όσο ότι θα αρχίσει το παιδί να μπαίνει στη νοοτροπία της συνεργασίας και να καλλιεργεί το ομαδικό πνεύμα.

• Όταν αγοράζετε παιχνίδια για το μικρό σας, φροντίστε να καλλιεργούν πνεύμα συνεργασίας από το να πάρετε κάποια που το κρατούν απλά μόνο του απασχολημένο. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα puzzle και τα επιτραπέζια.

• Ενθαρρύνετε την κοινωνικοποίησή του Όσο πιο εξωστρεφές και κοινωνικό γίνει το παιδί, τόσο πιο εύκολα θα μάθει να συνεργάζεται με τους φίλους του και θα νιώθει άνετα να προσφέρει ως μέλος ενός ευρύτερου συνόλου.

• Βρείτε τρόπους, ακόμα και στα πιο απλά πράγματα, να καταλάβει πόσο σημαντικό είναι να μπορεί να μοιράζεται πράγματα με άλλους ανθρώπους και όχι να τα θέλει όλα δικά του, ακόμα κι αν δεν του χρειάζονται.

Συνήθως οι γονείς στην προσπάθειά τους να βλέπουν το παιδί τους ευτυχισμένο του προσφέρουν όσο το δυνατό πιο πολλά πράγματα μπορούν. Άλλες φορές πάλι το κάνουν από τύψεις ενδεχομένως επειδή δουλεύουν πολύ και δε μπορούν να του προσφέρουν χρόνο από την καθημερινότητα με αποτέλεσμα να του «χρυσώνουν το χάπι» με σοκολάτες, παιχνίδια και ποικίλα, υλικής φύσεως, αγαθά. Το παιδί με αυτό τον τρόπο είναι ευτυχισμένο.. προσωρινά..

Παιδί και παιχνίδι

Το παιδί πάνω απ’ όλα χρειάζεται τους γονείς του. Τους χρειάζεται για να παίρνει απεριόριστη αγάπη και χρόνο.  Χρόνο για παιχνίδι μαζί τους. Το παιχνίδι για το παιδί είναι το μέσο έκφρασης των συναισθημάτων και των ανέκφραστων, λεκτικά, σκέψεών του. Αφιερώνοντας χρόνο για παιχνίδια μαζί του μας δίνεται η ευκαιρία να γνωρίσουμε πολύ καλύτερα το παιδί μας και να αντιληφθούμε πότε είναι λυπημένο ή αν το απασχολεί κάποιο πρόβλημα. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι το παιχνίδι προσφέρει χαρά στο παιδί, κυρίως όταν ο χρόνος που του αφιερώνουμε καθημερινά μας κάνει και εμάς χαρούμενους. Τα παιδάκια νοιώθουν όταν ο γονιός είναι πράγματι «εκεί» και αυτό είναι που τους προσφέρει μεγάλη ικανοποίηση. Συνάμα, μέσα από την δημιουργική ενασχόληση με το παιδί, ενισχύετε η αυτοπεποίθησή του.

Παιδί και Δυσκολίες

Οι γονείς, από αγάπη, συνήθως προσπαθούμε να προσφέρουμε ένα περιβάλλον απαλλαγμένο από προβλήματα και δυσκολίες. Μόλις αντιληφθούμε ότι τα παιδί αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα αμέσως προσπαθούμε να το λύσουμε για να μην «δυσκολευτεί». Θεωρούμε ότι αυτή η αντιμετώπιση είναι που θα το κάνει ευτυχισμένο. Η αλήθεια είναι ότι προσωρινά θα το κάνει ευτυχισμένο αλλά για τη μετέπειτα ζωή του, τι μηνύματα θα λάβει…
Μήπως ότι στη ζωή δεν υπάρχουν προβλήματα κι αν αυτά εμφανιστούν θα τα λύσει η μαμά;
Μήπως θα αντιληφθεί ότι το ίδιο είναι ανίκανο να λύσει το όποιο πρόβλημα εμφανιστεί;

Την επόμενη φορά που θα θελήσουμε να προσφέρουμε έτοιμη λύση στο παιδί προτιμότερο είναι να το ξανασκεφτούμε. Για παράδειγμα: όταν των 3 ετών παιδάκι μας προσπαθεί να μάθει ποδήλατο και δούμε ότι δυσκολεύετε εμείς αμέσως, δίχως να του δώσουμε δεύτερη ευκαιρία στη προσπάθεια, πάμε  και το κάνουμε βόλτα για να μην απογοητευτεί. Καλλίτερη αντιμετώπιση ωστόσο θα ήταν να το βοηθήσουμε ώστε να παλέψει με το πρόβλημα και να το οδηγήσουμε έτσι ώστε να βρει τη λύση. Ο μεγάλος φόβος του γονιού είναι να μην στεναχωρηθεί το παιδί. Η στεναχώρια όμως για κάτι που δεν κατάφερε είναι θεμιτή, ως ένα βαθμό, γιατί αυτή ακριβώς είναι που θα το οδηγήσει βαθμιαία ώστε να προσπαθήσει να βρει λύση και τελικά να τα καταφέρει. Έπειτα άλλωστε είναι που θα έρθει και απόλυτη ευτυχία για τα πράγματα που το ίδιο πάλεψε και εν τέλει κατάφερε να διεκπεραιώσει.

Παιδί και Συναισθήματα

Στη ζωή του ο άνθρωπος έρχεται αντιμέτωπος με όλα τα συναισθήματα. Την αγάπη, τη χαρά, τη στεναχώρια καθώς και τη λύπη,  συναισθήματα που αναπόφευκτα θα τα αντιμετωπίσει και το παιδί μας. Το παιδάκι δεν είναι κακό να αντιμετωπίσει μια λύπη αρκεί να ξέρουμε πως θα το χειριστούμε. Για παράδειγμα έρχεται το παιδί από το σχολείο και είναι στεναχωρημένο γιατί ένα άλλο παιδάκι το κορόιδεψε. Αίφνης προσπαθούμε να του μειώσουμε τη λύπη με λόγια παρήγορα όχι όμως να την καταπνίξουμε. Αν προσπαθήσουμε να πείσουμε το παιδί ότι δεν πρέπει να στεναχωριόμαστε εκείνο θα καταλάβει ότι είναι κακό να νοιώθουμε λύπη για κάποιο πρόσωπο ή κατάσταση. Αυτή η οπτική είναι εσφαλμένη διότι όπως είπαμε και η λύπη είναι μέσα στη ζωή και θα πρέπει να χτίσει εκείνες τις βάσεις ούτως ώστε να μπορεί να το αντιμετωπίσει και στην ενήλικη ζωή του πια. Το παιδί καλό είναι να μάθει ότι τη λύπη την αντιμετωπίζουμε με συζήτηση, με έκφραση των συναισθημάτων και ότι πρέπει στο τέλος να την αφήνει πίσω του έχοντας λάβει κάποιο μάθημα από αυτήν.

 Παιδί και Οικογένεια

Πολύ σημαντικό για την εξέλιξη του παιδιού σε ευτυχισμένο ή όχι είναι η σχέση του ζευγαριού. Αν ένα παιδί μεγαλώνει μέσα σε καβγάδες είναι αναμενόμενο να μην είναι ευτυχισμένο ούτε στη παιδική ηλικία αλλά ούτε κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής. Ένα τέτοιο οικογενειακό περιβάλλον δημιουργεί ένα παιδί με συναισθηματικά προβλήματα που δε θα το βοηθήσουν πουθενά. Η αγάπη, η ισορροπία, η ηρεμία μέσα στην οικογένεια είναι που θα οδηγήσουν το μικρό παιδί ώστε νοιώθει ασφάλεια και σιγουριά και κατ’ επέκταση ευτυχία. Σίγουρα δεν υπάρχει ζευγάρι που να μην διαφωνεί ή να μην καβγαδίζει. Αν όμως αυτό τύχει να γίνει ενώπιον του παιδιού μπορεί να γίνει με ήρεμο τρόπο και να βρεθεί εκείνη τη στιγμή λύση ώστε να αντιληφθεί το παιδί ότι οποιοδήποτε πρόβλημα κι αν υπάρχει με ηρεμία, συζήτηση και αλληλοκατανόηση θα λυθούν όλα.

Τα παιδιά μας έχουν δικαίωμα στην ευτυχία και είναι δική μας υποχρέωση να τους τη προσφέρουμε απλόχερα. Βάλτε τις βάσεις για να γίνει ευτυχισμένο το παιδί όχι μόνο στη διάρκεια της παιδικής ηλικία αλλά και ως ενήλικας. Μην μένετε στην προσωρινή ευτυχία προχωρήστε και λίγο πιο κάτω. Ψάξτε για τα σημάδια που σας στέλνουν τα παιδιά. Και τα παιχνίδια προσφέρουν ευτυχία αλλά μεγαλύτερη ευτυχία παίρνουν τα παιδιά μας από μας, τους γονείς τους.

 Τα περισσότερα παιδάκια προσχολικής ηλικίας δυσκολεύονται να προφέρουν κάποιους φθόγγους κι’ αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό. Στις περισσότερες περιπτώσεις όσο το παιδί μεγαλώνει τόσο πιο καθαρά αρθρώνει τις λέξεις.  Η προσχολική ηλικία είναι μία κρίσιμη περίοδος στην εξέλιξη του λόγου επειδή διάφοροι παράγοντες μπορούν να προκαλέσουν «σύγχυση» στο παιδί, όπως λ.χ. ο λόγος του να επιβραδυνθεί  επειδή επηρεάζεται από το μικρότερο αδερφάκι ή επειδή μιμείται κάποιο παιδάκι που δεν μιλάει καθαρά στο σταθμό. Σε γενικές γραμμές, μέχρι και την ηλικία των 4 δεν υπάρχει λόγος οι γονείς να απευθυνθούν σε ειδικό εάν δεν συντρέχει σοβαρή καθυστέρηση ή πρόβλημα στην ομιλία του παιδιού.

Φτάνοντας όμως στα 5, αν το παιδάκι επιμένει να έχει κάποιο πρόβλημα στο λόγο ή αν δεν έχει σημειωθεί καμία βελτίωση στην ομιλία του, τότε είναι καιρός να επισκεφτείτε κάποιον ειδικό. Η πρώιμη αναγνώριση και αποκατάσταση διαταραχών ακοής, λόγου και ομιλίας μπορεί να προλάβει προβλήματα στη συμπεριφορά, τη μάθηση και την κοινωνικοποίηση του παιδιού.

Ποια είναι τα πιο συνηθισμένα προβλήματα;
Ψεύδισμα Το απλό ψεύδισμα προκύπτει στο λόγο επειδή η γλώσσα του παιδιού μπαίνει ανάμεσα στα δόντια. Είναι ένα φυσιολογικό στάδιο που περνάνε όλα σχεδόν τα παιδιά και ξεπερνιέται με το χρόνο δίχως να είναι εύκολο να προσδιορίσουμε ακριβώς το πότε. Σε γενικές γραμμές πάντως, αργεί να φύγει. Συνήθως γύρω στα 6 τα περισσότερα παιδάκια καταφέρνουν να προφέρουν το «σ» καθαρά. Ένας άλλος τύπος ψευδίσματος, ο πλάγιος σιγματισμός, προκύπτει όταν η γλώσσα τοποθετείται στο πλάι, οπότε ο αέρας φεύγει από την άλλη πλευρά με αποτέλεσμα το σίγμα να ακούγεται κάτι ανάμεσα σε «σ» και «θ». Διορθώνεται με την παρέμβαση του ειδικού, ο οποίος με ασκήσεις και παιχνίδια μαθαίνει στο παιδάκι να τοποθετεί σωστά τη γλώσσα όταν μιλά.

Τραύλισμα Είναι είτε η επανάληψη συλλαβής («νε-νε-νερό»), είτε η διαταραχή της ροής της ομιλίας στο ξεκίνημα («θε-θέλω να πιω νερό»). Τέτοιου είδους μπλοκαρίσματα στο λόγο, αν δεν υπάρχει παθολογική αιτία, μπορεί να προκύψουν σε παιδιά που μιλούν γρήγορα, έχουν στρες ή πιέζονται από αυξημένες προσδοκίες.

Αδυναμία να προφέρει ορισμένους φθόγγους Μερικά παιδιά μεταξύ 4 και 5 δεν μπορούν να προφέρουν ορισμένα γράμματα, άλλοτε τα προφέρουν κι άλλοτε όχι ή έχουν περίεργη προφορά. Άλλα πάλι δεν μπορούν να προφέρουν δύο σύμφωνα μαζί όπως π.χ. στις λέξεις «τραπέζι», «σχολείο», «απλώνω».

Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς;
Για να προλάβετε τα προβλήματα ή να βοηθήσετε το παιδί να τα ξεπεράσει μόλις εμφανιστούν τα πρώτα σημάδια τους:

▪ Καθιερώστε τη συνήθεια να μιλάτε στο παιδί αργά και καθαρά με τρόπο φυσικό.
▪ Μιλάτε συνεχώς στο παιδί, εκφράζοντας με λέξεις αυτά που βλέπει ή κάνει.
▪ Αντισταθείτε στον πειρασμό να εκλάβετε την ιδιαιτερότητα στην ομιλία -π.χ. ψεύδισμα- ως κάτι το χαριτωμένο. Μην επαναλαμβάνετε τις λέξεις που λέει το παιδί λανθασμένα.
▪ Βρείτε το χρόνο να ακούσετε το παιδί σας με προσοχή. Ανταποκριθείτε σε αυτό
που ειπώθηκε, ώστε το παιδί να καταλάβει ότι το ακούτε.
▪ Μην πιέζετε το παιδί σας να μάθει να μιλάει σωστά. Δεχτείτε κάποια λάθη στην ομιλία του καθώς το παιδί αναπτύσσεται.
▪ Μη ζητάτε από το παιδί να μιλάει πιο αργά ή να επαναλαμβάνει αυτό που είπε. Είναι προτιμότερο να μην αποκτήσει συνείδηση του πιθανού προβλήματος, γιατί η ομιλία του μπορεί να μπλοκάρει ακόμα περισσότερο. Αντίθετα, επαναλάβετε εσείς (σωστά) τις φράσεις που λέει αργά και καθαρά.
▪ Ελέγξτε την ακοή του παιδιού σας αν έχετε διαπιστώσει ότι χρειάζεται να επαναλαμβάνετε συχνά ή να μιλάτε δυνατά για να κερδίσετε την προσοχή του παιδιού σας.

Σε ποια ηλικία μπορεί να προφέρει τους φθόγγους;
Ο λόγος για τον οποίο το παιδί σας δεν μιλάει ακόμα σωστά μπορεί να είναι πως είναι ακόμα μικρό για να προφέρει κάποιους φθόγγους ή διφθόγγους. Εδώ μπορείτε να δείτε σε ποια ηλικία έχει αναπτύξει την ικανότητα να προφέρει καθαρά το…

…δ  5,5 ετών
…ζ  4,5 ετών
…θ  5,5 ετών
…λ  3,5 ετών
…ρ  5,5 ετών
…σ  3 – 3,5 ετών
…τζ  4 – 4,5 ετών
…τσ  3 – 3,5 ετών

Για τα παιδάκια ηλικίας 3-5 ετών είναι φυσιολογικό να λένε ψέματα. Η πραγματικότητα «μπερδεύεται» με τη φαντασία και κάπως έτσι ξεκινούν οι «ιστορίες» τους. Για να τα μάθουμε όμως να αποφεύγουν τα ψέματα πρέπει πρώτα να δούμε τους λόγους που τα οδηγούν σε αυτά…

#1 Θέλουν να ευχαριστήσουν τους ενήλικες
Τα παιδιά στην, προσπάθειά τους να ευχαριστήσουν τους ενήλικες με τις απαντήσεις τους, είναι πιθανό να πουν μικρά ψεματάκια. Ένα σύνηθες παράδειγμα είναι να πουν ότι τους αρέσει πολύ κάτι που αρέσει στους γονείς τους ούτως ώστε να μην τους δυσαρεστήσουν. Στην περίπτωση αυτή, ενθαρρύνουμε τα μικρά μας να πουν την αλήθεια, χωρίς να τα επαινούμε. Οφείλουμε να τους δώσουμε να καταλάβουν πως η αλήθεια είναι κάτι που πρέπει να τους βγαίνει αβίαστα, χωρίς προσπάθεια και κυρίως χωρίς περιττούς επαίνους.
# 2 Αφήνονται στους «ευσεβείς πόθους» τους
Ένας άλλος λόγος που τα παιδιά λένε ψέματα είναι η τόσο έντονη επιθυμία τους για κάτι που στο τέλος το πιστεύουν! Σ’ αυτό το στάδιο της διανοητικής ανάπτυξης δεν έχουν ξεκάθαρο στο μυαλό των παιδιών τι είναι πραγματικό και τι όχι, γι’ αυτό και έχουν τόσο ανεπτυγμένη φαντασία. Ο γονιός σε αυτήν την περίπτωση αφού ακούσει το παιδί, μπορεί να του πει: ωραίο θα ήταν αυτό αν ήταν αλήθεια  ή  ωραία ιστορία, ας τη σημειώσουμε. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, το παιδάκι θα αρχίσει, σταδιακά, να ξεχωρίζει τη διαφορά της «ευχής» από την πραγματικότητα.

# 3 Είναι μπερδεμένα
Ο λόγος αυτός μοιάζει με τον προηγούμενο. Τα μικρά παιδιά, στην προσπάθειά τους να «γεμίσουν» κάποια κενά πραγματικότητας, λένε μερικά αθώα ψεματάκια. Όταν καταλάβουμε το ψέμα, μπορούμε να συζητήσουμε ήρεμα μαζί τους και να τους εξηγήσουμε πως εκτιμάμε την ειλικρίνεια.
# 4 Φοβούνται τα μπλεξίματα
Όταν τα παιδιά έχουν κάνει κάποια «σκανταλιά», είναι λογικό πως δε θα παραδεχτούν ότι την έκαναν γιατί φοβούνται την αντίδρασή μας. Αντιμετωπίζουμε τις μικρές σκανταλιές με διάθεση επίλυσης του προβλήματος και όχι με κριτική στάση απέναντι στο παιδί. Περιγράφουμε το συμβάν (λ.χ. χυμένο νερό στο πάτωμα) και εξηγούμε τι θέλουμε να γίνει: Βλέπω πως σου έπεσε νερό στο πάτωμα. Επειδή υπάρχει κίνδυνος να γλιστρήσουμε και να χτυπήσουμε, τι θα έλεγες να φέρεις ένα πανάκι να το σκουπίσεις; Αφού μαζέψει τη ζημιά το ρωτάμε τι μπορεί να γίνει ώστε να μην επαναληφθεί.

~ Προσοχή! Δε φωνάζουμε και κυρίως δε σηκώνουμε το χέρι μας στο παιδί!  ~

Η ανάγνωση βιβλίων από τους μικρούς μας φίλους με ή χωρίς την βοήθεια του γονιού είναι ένας ευχάριστος τρόπος απασχόλησης του παιδιού. Μέσω αυτού όμως τα παιδιά αποκτούν δεξιότητες και κερδίζουν πολύ περισσότερες γνώσεις από αυτές που εμείς μπορούμε να αντιληφθούμε ως γονείς.

Ποια τα πλεονεκτήματα του να διαβάζουμε βιβλία στα παιδιά μας:

• Ενισχύεται η ακουστική τους ικανότητα.
• Επεκτείνουν το λεξιλόγιο τους αφού ακούνε πολλές λέξεις.
• Αναπτύσσουν τη προσοχή τους και τη μνήμη τους.
• Συμβάλλουμε στην κατανόηση άγνωστων λέξεων.
• Βοηθάμε το παιδί να αντιληφθεί την έννοια του βιβλίου.
• Βοηθάμε το παιδί να μάθει να αντλεί πληροφορίες και να σκέφτεται πράγματα μέσα από την εικονογράφηση.
• Προωθείται η ηρεμία, η επικοινωνία και ο δεσμός μεταξύ γονιού – παιδιού.
• Διεγείρεται η φαντασία αλλά και όλες οι αισθήσεις του.
• Ενισχύεται η αγάπη του προς τα βιβλία και την μάθηση.
• Τα παιδιά ψυχαγωγούνται και μαθαίνουν να συγκεντρώνονται.

Τα πιο διασκεδαστικά και δελεαστικά βιβλία για τα παιδάκια είναι τα «Εικονοβιβλία». Αυτά, μπορείτε να τους τα διαβάσετε δείχνοντάς τους παράλληλα τις εικόνες που έχουν ζωγραφισμένες ούτως ώστε η ανάγνωση να γίνεται πιο παραστατική και τα παιδιά να νοιώθουν μέρος της ιστορίας.

Τι κάνουμε μετά την ανάγνωση; H απλή ανάγνωση του βιβλίου είναι ανεπαρκής. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να συνοδεύεται με ερωτήσεις κατανόησης της πλοκής της ιστορίας. Ζητάμε από τα παιδιά να μας απαντούν με συνεχή  ροή λόγο και δεν θα πρέπει να αρκούμαστε σε μονολεκτικές απαντήσεις. Κατά αυτόν τον τρόπο προ(σ)καλούμε το παιδί να μιλήσει μαζί μας και να αναπτύξουμε διάλογο.

• Αρχικά το ρωτάμε τι του άρεσε, τι δεν του άρεσε και με ποιον ήρωα θα ήθελε να μοιάσει.
• Έπειτα ζητάμε από τα παιδιά να εντοπίσουν κάποιες φράσεις – κλειδιά από το κείμενο.
• Ύστερα μπορούμε να οργανώσουμε παιχνίδια με έμφαση στους ήχους και τη σημασία των λέξεων, δραστηριότητα η οποία συμβάλει στη γλωσσική, νοητική αλλά και συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού.
• Τέλος μπορούμε να ζητήσουμε από το παιδί να ζωγραφίσει κάτι που του άρεσε και να μάθουμε κάποιο τραγουδάκι που έχει μέσα το βιβλίο.

Εάν ο γονιός αφιερώσει 15 λεπτά της ημέρας στην ανάγνωση ενός παιδικού παραμυθιού μαζί με το παιδί, θα διαπιστώσει πως, σε βάθος χρόνου, το παιδάκι θα στρέφεται πολύ πιο εύκολα στην ανάγνωση ενός βιβλίου παρά στην αφιέρωση χρόνου σε video games και τηλεόραση.

– Το 1966 η Διεθνής Οργάνωση Βιβλίου αποφάσισε να ορισθεί η 2 Απριλίου ως Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου, ημερομηνία γέννησης του πιο γνωστού και αγαπημένου παιδικού παραμυθά όλου του κόσμου του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν –